Haaruitval: oorzaken, soorten & behandeling

Inleiding: Haaruitval begrijpen

Haaruitval, medisch bekend als alopecia, is een veelvoorkomend probleem dat zowel mannen als vrouwen treft. Het verliezen van 50 tot 100 haren per dag is volkomen normaal en onderdeel van de natuurlijke haarcyclus. Maar wanneer je meer haar verliest dan er bijgroeit, kan dit leiden tot zichtbare kaalheid of dunner wordend haar.

De impact van haaruitval reikt verder dan alleen het uiterlijk. Voor veel mensen is hun haar verbonden met hun identiteit en zelfbeeld. Haarverlies kan daarom leiden tot verminderd zelfvertrouwen, sociale angst en zelfs depressie.

Het goede nieuws is dat er veel behandelingen beschikbaar zijn, afhankelijk van de oorzaak en het type haaruitval. In dit uitgebreide artikel bespreken we alles wat je moet weten: van de verschillende soorten haaruitval tot de nieuwste behandelingen. Maak je je zorgen over je haarverlies? Zoek een dermatoloog in jouw regio voor een professionele diagnose.

---

Inhoudsopgave

1. De haarcyclus uitgelegd
2. Soorten haaruitval
3. Oorzaken van haaruitval
4. Haaruitval bij mannen
5. Haaruitval bij vrouwen
6. Diagnose bij de dermatoloog
7. Behandelmogelijkheden
8. Medicamenteuze behandeling
9. Haartransplantatie
10. Leefstijl en voeding
11. Veelgestelde vragen

---

De haarcyclus uitgelegd

Om haaruitval te begrijpen, is het belangrijk om de normale haarcyclus te kennen. Elk haar doorloopt drie fasen:

De drie groeifasen

Belangrijke feiten over haar

• De gemiddelde hoofdhuid bevat 100.000-150.000 haarfollikels
• Blonde mensen hebben meer haren (140.000) dan mensen met rood haar (90.000)
• Haar groeit gemiddeld 1-1,5 cm per maand
• De levensduur van één haar is 2-7 jaar
• Elk jaar verliezen we 10-15% van ons haar

Wanneer is haaruitval abnormaal?

Haaruitval wordt als problematisch beschouwd wanneer:

• Je meer dan 100 haren per dag verliest
• Je kale plekken ontwikkelt
• Je haarlijn terugwijkt
• Het haar merkbaar dunner wordt
• De haaruitval plotseling begint

---

Soorten haaruitval

Androgenetische alopecia (erfelijke kaalheid)

Dit is veruit de meest voorkomende vorm van haaruitval:

Bij mannen:

• Treft 50% van de mannen voor hun 50e
• Begint vaak met terugwijkende haarlijn (inhammen)
• Gevolgd door dunner worden op de kruin
• Kan leiden tot volledige kaalheid bovenop het hoofd

Bij vrouwen:

• Treft 40% van de vrouwen na de menopauze
• Haar wordt diffuus dunner, vooral bovenop
• Haarlijn blijft meestal behouden
• Zelden volledige kaalheid

Alopecia areata (pleksgewijze kaalheid)

Een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem haarfollikels aanvalt:

Kenmerken:

• Ronde of ovale kale plekken
• Vaak plotseling ontstaan
• Kan op elke leeftijd voorkomen
• Soms spontaan herstel

Varianten:

• Alopecia areata: enkele plekken
• Alopecia totalis: volledig hoofdhaar weg
• Alopecia universalis: alle lichaamshaar weg

Telogeen effluvium (diffuse haaruitval)

Tijdelijke, diffuse haaruitval door een trigger:

Mogelijke triggers:

• Ernstige ziekte of koorts
• Operatie onder narcose
• Zwangerschap en bevalling
• Crash-dieet of ondervoeding
• Ernstige stress
• Bepaalde medicijnen

Kenmerken:

• Begint 2-3 maanden na trigger
• Diffuus dunner wordend haar
• Meestal tijdelijk (6-12 maanden)
• Volledig herstel mogelijk

Anageen effluvium

Plotselinge haaruitval tijdens de groeifase:

Oorzaken:

• Chemotherapie
• Bestraling
• Vergiftiging

Kenmerken:

• Snel en uitgebreid haarverlies
• Haar valt vaak volledig uit
• Herstel na stoppen behandeling

Tractie-alopecia

Haaruitval door langdurige trekkracht:

Oorzaken:

• Strakke vlechten of staarten
• Hair extensions
• Rollers of krulspelden

Kenmerken:

• Haaruitval langs haarlijn
• Kan permanent worden indien langdurig

Cicatriciële alopecia (littekenalopecia)

Permanente haaruitval door vernietiging van haarfollikels:

Oorzaken:

• Auto-immuunziekten
• Huidinfecties
• Brandwonden
• Bepaalde huidziekten

Kenmerken:

• Glad, glanzend litteken
• Geen haarfollikels meer zichtbaar
• Permanente haaruitval

---

Oorzaken van haaruitval

Genetische factoren

Erfelijkheid speelt de grootste rol bij haaruitval:

• Het "kaalheidsgen" kan van beide ouders komen
• Bij mannen is het X-chromosoom (van moeder) belangrijk
• Meerdere genen beïnvloeden haaruitval

Hormonale oorzaken

Hormonen hebben grote invloed op haargroei:

DHT (dihydrotestosteron):

• Belangrijkste hormoon bij mannelijke kaalheid
• Verkort de groeifase van haar
• Doet haarfollikels krimpen

Oestrogeen en progesteron:

• Beschermen tegen haaruitval
• Daling in menopauze kan haaruitval veroorzaken

Schildklierhormonen:

• Zowel te hoge als te lage waarden
• Veroorzaken diffuse haaruitval

Voedingstekorten

Bepaalde tekorten kunnen haaruitval veroorzaken:

Stress en trauma

Fysieke stress:

• Ernstige ziekte
• Operatie
• Hoge koorts
• Bevalling

Psychologische stress:

• Chronische stress
• Rouw of verlies
• Traumatische gebeurtenissen

Medicijnen

Veel medicijnen kunnen haaruitval als bijwerking hebben:

• Bloedverdunners
• Bètablokkers
• Antidepressiva
• Retinoïden
• Ontstekingsremmers
• Hormonale anticonceptie

Huidaandoeningen

Verschillende huidziekten beïnvloeden haargroei:

• Psoriasis van de hoofdhuid
• Seborroïsch eczeem
• Lichen planopilaris
• Lupus erythematosus

---

Haaruitval bij mannen

De Norwood-Hamilton schaal

Dit is de standaard classificatie voor mannelijke kaalheid:

Typische progressie

Leeftijd 20-30:

• Eerste tekenen bij genetische aanleg
• Terugwijkende haarlijn
• Vaak nog goed behandelbaar

Leeftijd 30-40:

• Progressieve verdunning
• Kruin wordt dunner
• Behandeling nog effectief

Leeftijd 50+:

• Verdere progressie
• Stabilisatie mogelijk
• Transplantatie een optie

Psychologische impact

Haaruitval bij mannen kan leiden tot:

• Verminderd zelfvertrouwen
• Ouder voelen dan leeftijdsgenoten
• Impact op datingleven
• Carrière-onzekerheid

---

Haaruitval bij vrouwen

Ludwig-schaal

Classificatie voor vrouwelijke haaruitval:

Specifieke oorzaken bij vrouwen

Hormonale factoren:

• Zwangerschap en postpartum
• Menopauze
• PCOS (polycysteus ovariumsyndroom)
• Stoppen met anticonceptie

Levensfase-gerelateerd:

• Puberteit
• Na bevalling (3-6 maanden)
• Overgang

Haarverlies na zwangerschap

Een veel voorkomend fenomeen:

• Tijdens zwangerschap: meer haar door hoge hormonen
• Na bevalling: plotselinge haaruitval (telogeen effluvium)
• Timing: 2-4 maanden na bevalling
• Duur: 6-12 maanden
• Volledig herstel in de meeste gevallen

Vrouwen en emotionele impact

Voor vrouwen kan haarverlies extra ingrijpend zijn:

• Haar is cultureel verbonden aan vrouwelijkheid
• Minder maatschappelijke acceptatie van kaalheid
• Beperktere kapselopties om te camoufleren
• Hogere prevalentie van angst en depressie

---

Diagnose bij de dermatoloog

Eerste consult

Bij een bezoek aan de dermatoloog kun je het volgende verwachten:

Anamnese (gesprek):

• Wanneer begon de haaruitval?
• Hoe snel verloopt het?
• Familie-geschiedenis van kaalheid
• Medicijngebruik
• Voeding en leefstijl
• Stressniveau
• Menstruatie en hormonale factoren (vrouwen)

Lichamelijk onderzoek:

• Patroon van haarverlies
• Staat van de hoofdhuid
• Kwaliteit van het haar
• Nagels (kunnen aanwijzingen geven)

Diagnostische tests

Trektest (pull test):

• Arts trekt zachtjes aan haarbundel
• Meer dan 6 haren = actieve haaruitval

Dermatoscopie (trichoscopie):

• Vergrote inspectie van hoofdhuid
• Beoordeelt haarfollikels en haar

Bloedonderzoek:

• Schildklierfunctie (TSH)
• IJzer en ferritine
• Vitamine D
• Hormonen (bij vrouwen)
• Ontstekingswaarden

Hoofdhuidbiopsie:

• Bij onduidelijke diagnose
• Beoordeelt haarfollikels microscopisch

Wil je meer weten over wat een dermatoloog precies doet tijdens een consult? Lees ons uitgebreide artikel.

---

Behandelmogelijkheden

Overzicht behandelopties

---

Medicamenteuze behandeling

Minoxidil (Rogaine)

De meest gebruikte behandeling voor haaruitval:

Werking:

• Verbetert bloedtoevoer naar haarfollikels
• Verlengt de groeifase
• Stimuleert haarfollikelactiviteit

Toepassing:

• Verkrijgbaar als 2% of 5% lotion/schuim
• 2x daags aanbrengen op droge hoofdhuid
• Resultaat na 4-6 maanden zichtbaar
• Levenslang gebruik nodig

Bijwerkingen:

• Hoofdhuidirritatie
• Ongewenste haargroei (gezicht)
• Initiële haaruitval eerste weken

Finasteride (Propecia)

Voorgeschreven voor mannen met erfelijke kaalheid:

Werking:

• Remt omzetting testosteron naar DHT
• Vertraagt haaruitval
• Kan haargroei stimuleren

Dosering:

• 1 mg per dag oraal
• Alleen op recept

Bijwerkingen:

• Verminderd libido (2-3%)
• Erectiestoornissen (1-2%)
• Niet geschikt voor vrouwen

Dutasteride

Sterker alternatief voor finasteride:

• Remt beide types DHT-enzymen
• Mogelijk effectiever
• Meer bijwerkingen
• Off-label gebruik

Spironolactone (vrouwen)

Voor vrouwen met hormonale haaruitval:

• Remt androgeenwerking
• Vaak bij PCOS
• Kan menstruatie beïnvloeden

Corticosteroïden

Bij alopecia areata:

Lokale injecties:

• Rechtstreeks in kale plekken
• Elke 4-6 weken
• Stimuleert haarhergroei

Crèmes/lotions:

• Voor mildere gevallen
• Dagelijks toepassen

Orale steroïden:

• Bij ernstige gevallen
• Tijdelijk gebruik

---

Haartransplantatie

Methoden

FUE (Follicular Unit Extraction):

• Individuele follikels worden geoogst
• Minimale littekens
• Langere procedure
• Sneller herstel

FUT (Follicular Unit Transplantation):

• Strip huid wordt verwijderd
• Meer follikels per sessie
• Lineair litteken
• Lagere kosten

Procedure

1. Voorbereiding: Consult, planning, lokale verdoving
2. Oogsten: Donorfollikels uit achterhoofd
3. Preparatie: Follikels worden geselecteerd
4. Plaatsing: Follikels worden in kale gebieden geplaatst
5. Herstel: 10-14 dagen, haar valt eerst uit
6. Groei: Nieuw haar na 3-4 maanden zichtbaar
7. Eindresultaat: Na 12-18 maanden

Kosten en verwachtingen

• Kosten: €3.000-€15.000 afhankelijk van omvang
• Sessies: Vaak 1-2 nodig
• Resultaat: Permanent, maar progressie mogelijk
• Niet vergoed: Cosmetische ingreep

Geschikte kandidaten

Ideale kandidaten:

• Stabiele haaruitval
• Voldoende donorgebied
• Realistische verwachtingen
• Goede algemene gezondheid

---

Leefstijl en voeding

Voeding voor gezond haar

Eiwitten:

• Haar bestaat uit keratine (eiwit)
• Aanbevolen: 0,8-1 gram per kg lichaamsgewicht
• Bronnen: vlees, vis, eieren, peulvruchten

IJzer:

• Essentieel voor haargroei
• Vooral belangrijk voor vrouwen
• Bronnen: rood vlees, spinazie, linzen

Omega-3 vetzuren:

• Gezonde hoofdhuid
• Bronnen: vette vis, noten, lijnzaad

Vitamines en mineralen:

• Vitamine D: zon, supplementen
• Biotine: eieren, noten
• Zink: oesters, pompoenpitten

Leefstijlfactoren

Stress management:

• Chronische stress verhoogt cortisol
• Cortisol verstoort haarcyclus
• Ontspanningstechnieken helpen

Slaap:

• 7-9 uur per nacht
• Herstel van haarfollikels
• Hormoonbalans

Roken:

• Vermindert bloedtoevoer naar follikels
• Versnelt vergrijzing
• Stoppen verbetert haargroei

Haarverzorging tips

Voorzichtig wassen:

• Niet te heet water
• Milde shampoo
• Niet te vaak (2-3x per week)

Vermijd schade:

• Beperkt föhnen en stylen
• Geen strakke kapsels
• Voorzichtig borstelen

Alternatieve en aanvullende behandelingen

PRP-therapie (Platelet Rich Plasma): Platelet Rich Plasma therapie is een relatief nieuwe behandeling waarbij bloedplaatjes uit je eigen bloed worden geïnjecteerd in de hoofdhuid. De groeifactoren in het plasma stimuleren haarfollikels en kunnen haargroei bevorderen. De behandeling wordt om de 4-6 weken herhaald en is vooral effectief in de vroege stadia van haaruitval.

Low-Level Laser Therapie (LLLT): Dit is een niet-invasieve behandeling waarbij rood licht energie aan haarfollikels levert. Beschikbaar als helmen, kammen of clips voor thuisgebruik. Studies tonen matige effectiviteit, vooral als aanvulling op andere behandelingen. Dagelijks 10-20 minuten gebruik wordt aanbevolen.

Microneedling: Het creëren van microkanalen in de hoofdhuid met kleine naaldjes kan de absorptie van medicatie verbeteren en haarfollikels stimuleren. Wordt vaak gecombineerd met minoxidil of PRP voor betere resultaten. Professionele behandelingen zijn effectiever dan thuisapparaten.

Mesotherapie: Directe injecties in de hoofdhuid met een cocktail van vitamines, mineralen en groeifactoren. Populair in Europa, maar met beperkt wetenschappelijk bewijs. Kan aanvullend werken op standaardbehandeling.

Psychologische ondersteuning

Haaruitval kan een aanzienlijke emotionele impact hebben. Het is belangrijk om deze gevoelens serieus te nemen:

Hulp zoeken:

• Praat met familie en vrienden over je gevoelens
• Overweeg psychologische begeleiding bij ernstige impact
• Sluit je aan bij lotgenotengroepen

Coping strategieën:

• Focus op wat je wél kunt controleren
• Onderzoek behandelopties met je dermatoloog
• Experimenteer met kapsels of accessoires
• Onthoud dat je veel meer bent dan je haar

Wanneer professionele hulp zoeken:

• Aanhoudende somberheid of angst
• Sociale vermijding door haaruitval
• Negatieve gedachten over jezelf
• Impact op werk of relaties

---

Veelgestelde vragen

Is haaruitval erfelijk?

Ja, erfelijkheid is de belangrijkste factor bij androgenetische alopecia (mannelijke en vrouwelijke kaalheid). Het gen kan van zowel de moederkant als vaderkant komen. Kijk naar beide kanten van de familie voor een indicatie van je risico.

Kan stress echt haaruitval veroorzaken?

Absoluut. Ernstige stress kan telogeen effluvium veroorzaken, waarbij veel haren tegelijk in de rustfase gaan en 2-3 maanden later uitvallen. Dit is meestal tijdelijk en het haar groeit terug wanneer de stress vermindert.

Helpen vitaminesupplementen tegen haaruitval?

Alleen als je daadwerkelijk een tekort hebt. Supplementen helpen niet bij genetische kaalheid. Laat eerst je bloedwaarden controleren door een arts voordat je begint met supplementen. Een teveel aan bepaalde vitamines kan juist schadelijk zijn.

Hoe weet ik of mijn haaruitval normaal is?

Normaal haarverlies is tot 100 haren per dag. Maak je zorgen als je: plotseling veel meer haren verliest, kale plekken ontwikkelt, een terugwijkende haarlijn ziet, of significant dunner wordend haar ervaart. Zoek dan een dermatoloog voor beoordeling.

Werken haargroeimiddelen uit de drogist?

De meeste producten hebben beperkt wetenschappelijk bewijs. Minoxidil (Rogaine) is de enige wetenschappelijk bewezen vrij verkrijgbare behandeling. Wees kritisch op marketingclaims van andere producten.

Is een haartransplantatie pijnlijk?

De procedure wordt onder lokale verdoving uitgevoerd, dus je voelt tijdens de ingreep weinig tot niets. Na de procedure kun je enkele dagen lichte pijn en ongemak ervaren. Pijnstillers worden voorgeschreven indien nodig.

Kan haaruitval na zwangerschap permanent zijn?

In de overgrote meerderheid van de gevallen niet. Postpartum haaruitval (telogeen effluvium) is tijdelijk en het haar herstelt zich binnen 6-12 maanden volledig. Bij aanhoudend haarverlies na een jaar is het verstandig een arts te raadplegen.

Wordt behandeling van haaruitval vergoed?

Behandeling door een dermatoloog voor medische haaruitval wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Medicijnen op recept worden vaak vergoed, afhankelijk van het middel. Haartransplantaties worden niet vergoed omdat ze als cosmetisch worden beschouwd.

---

---

Conclusie

Haaruitval is een veelvoorkomend probleem dat vele oorzaken kan hebben, van genetische aanleg tot stress en voedingstekorten. Het goede nieuws is dat er voor de meeste vormen van haaruitval effectieve behandelingen beschikbaar zijn.

De belangrijkste inzichten:

• Vroege behandeling is cruciaal – hoe eerder je begint, hoe beter de resultaten
• De juiste diagnose is essentieel – niet alle haaruitval is hetzelfde
• Geduld is noodzakelijk – resultaten van behandeling zijn pas na maanden zichtbaar
• Combinatietherapie werkt vaak het best – medicatie, verzorging én leefstijl
• Professionele begeleiding helpt – een dermatoloog kan een persoonlijk plan opstellen

Of je nu net merkt dat je haar dunner wordt of al langere tijd met kaalheid kampt, er zijn altijd opties. Van medicamenteuze behandeling tot haartransplantatie, de mogelijkheden zijn groter dan ooit.

Maak je je zorgen over je haar? Zoek vandaag nog een dermatoloog in jouw regio voor een professionele diagnose en persoonlijk behandeladvies. Met de juiste aanpak kun je haaruitval effectief aanpakken.